อาหารกับโรคหลอดเลือดแดงแข็ง

ผมได้ไปโรงพยาบาลเพื่อตรวจสุขภาพประจำ ก็รู้สึกตกใจกับโรคร้ายต่าง ๆ ที่เป็นภัยเงียบที่เราหลาย ๆ คนนิ่งนอนใจหรืออาจจะเรียกว่าชะล้าใจประมาณนั้น คุณหมอบอกว่าเดี๋ยวนี้มีโรคที่เป็นกันง่าย ๆ เมื่อเทียบกับเมื่อก่อน อาจจะเป็นไปได้ว่าขาดอะไรไปสักอย่าง เช่น รับประทานอาหารที่ไม่ครบหมู่ หรือว่าอาหารที่มีสารพิษปนเปื้อนยาฆ่าแมลง และขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ อันเนื่องจากการเดินทางที่อยู่บนท้องถนนจากการจราจร เป็นต้น

วันนี้ผมจึงได้มาแนะนำโรคหลอดเลือดแดงแข็งและการป้องกัน ซึ่งจากคำอธิบายของคุณหมอบอกว่า หากเรา ๆ ท่าน ๆ ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่ามีภาวะโคเลสเตอรอลในเลือดสูง นั่นหมายความว่ามีผลนำไปสู่การเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง เนื่องจากการมีโคเลสเตอรรอลสูงจะทำให้ผนังหลอดเลือดแดงเกิดการเสื่อมและมีการสะสมของตะกรัน (Plaque) ทำให้อุดกั้นการไหลเวียนของเลือดกระบวนการเหล่านี้ก่อให้เกิด "โรคหลอดเลือดแข็ง" นั่นเอง รวมถึงการปฏิบัติตัวเพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคหลาย

รูปหลอดเลือดแดง เส้นเลือดด้านบนสุดเป็นเส้นเลือดที่ปกติ

เส้นเลือดด้านล่างสุดเป็นเส้นเลือดที่มีตะกรันสะสมหนาตัวขึ้นขัดขวางการไหลเวียนของเลือด

ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง
ปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง คือ ไขมันตัวร้าย (LDL-cholesterol) ซึ่งไม่ควรเกิน 130 mg/dl ถ้ามีปริมาณมาก จะสะสมอยู่ในหลอดเลือดแดง และเป็นต้นเหตุของโรคหลอดเลือดแดงแข็ง

ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดโรคหลอดเลือดแดงแข็ง
ผู้ชายอายุ 40 ปีขึ้นไป
ผู้หญิงอายุ 55 ปีขึ้นไป
มีโรคเบาหวาน
มีความดันโลหิตสูง
มีไขมันในเลือดสูง
สูบบุหรี่
เครียด
น้ำหนักเกิน
ขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
มีประวัติสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคของหลอดเลือด

โรคหลอดเลือดแดงแข็งสามารถเกิดได้กับหลอดเลือดทั่วร่างกาย ทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน ดังนี้

1. สมอง ตะกรันอุดตันในหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) หรือที่รู้จักกันว่า อัมพฤกษ์ อัมพาต

2. หัวใจ การปิดกั้นที่หลอดเลือดโคโรนารี จะทำให้เกิดหัวใจวายเฉียบพลัน (Heart attack)

3. หลอดเลือดแดงใหญ่ อาจเกิดโป่งพอง และจะเป็นอันตรายมากหากหลอดเลือดโป่งพองจนแตก (reptured aneurysm)

4. ไต หลอดเลือดแดงที่ไตถูกปิดกั้นทำให้ไตถูกทำลาย จนในที่สุดเป็นไตวาย (Kidney failure)

5. ขา การปิดกั้นที่หลอดเลือดแดงที่ขาจะทำให้ปวด และเกิดอาการหลอดเลือดแดงส่วนปลายอักเสบ (peripheral arterial disease, PAD)

ดังนั้นการควบคุมระดับโคเรสเตอรอลในเลือดในอยู่ในเกณฑ์ปกติมีความสำคัญมากที่สุด

การปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันโรคหลอดเลือดแดงแข็ง

1. กินอาหารที่มีเส้นใยอาหารสูง เช่น ผักใบเขียว ผลไม้ต่าง ๆ ข้าวกล้อง

2. ออกกำลังกายเป็นประจำสม่ำเสมอ ทำจิตใจให้ผ่องใจ ไม่เครียด สวดมนต์ภาวนา นั่งสมาธิ

3. คุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม กับความสูง

4. กินยาควบคุมระดับโคเลสเตอรอลตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด

5. ไปพบแพทย์อย่างต่อเนื่อง